علائم عدم تحمل غذایی از خفیف تا شدید متفاوت است. اکثر افراد از علائم مربوط به گوارش رنج می برند مانند:
- نفخ و گاز زیاد
- دل درد
- اسهال
- یبوست
علائم دیگر عبارتند از:
- سردرد یا میگرن
- آبریزش یا گرفتگی بینی
- گرگرفتگی
- خستگی
- زخمهای دهان
انواع عدم تحمل غذایی
طبق انجمن ایمونولوژی و آلرژی بالینی استرالیا، چهار نوع عدم تحمل غذایی وجود دارد.
شرایط متابولیک مانند عدم تحمل لاکتوز (کمبود آنزیم) و سوء جذب کربوهیدرات ها (از جمله فروکتوز).
واکنش‌های فارماکولوژیک (حساسیت شیمیایی) به غذاهای حاوی کافئین، مونوسدیم گلوتامات (MSG) و سایر مواد شیمیایی غذایی طبیعی (سالیسیلات‌ها و آمین‌ها).
واکنش های سمی مانند مسمومیت غذایی و سم ماهی اسکبروئید.
واکنش های نامطلوب به نگهدارنده های مصنوعی مانند سولفیت ها و بنزوات ها.
عدم تحمل غذایی در مقابل آلرژی غذایی
عدم تحمل غذایی با آلرژی نباید اشتباه گرفته شود. آلرژی واکنش ایمنی بدن به غذایی که خورده اید است درحالی که عدم تحمل غذایی واکنش سیسیتم گوارشی به آن است. اگر شما به غذایی آلرژی داشته باشید ممکن است حتی با بوی آن نیز تحریک شده و بدن شما واکنش نشالن دهد این درحالی است که در عدم تحمل غذایی شما باید مقدار زیادی غذا را بخورید تا سیستم گوارشی به آن واکنش نشان دهد. یکی دیگر از تفاوتهای این دو این است که آلرژی ممکن است برای شما خطر جانی داشته باشد درحالی که عدم تحمل غذایی این طورنیست.
تشخیص عدم تحمل غذایی و آلرژی
اگر مشکوک به عدم تحمل غذایی هستید، به پزشک عمومی خود مراجعه کنید. آنها به احتمال زیاد سابقه پزشکی شما را می گیرند، در مورد علائم و نشانه هایی که متوجه شده اید صحبت می کنند و تصمیم می گیرند که آیا رژیم غذایی علت اصلی است یا خیر.
در صورتی که ممکن است علت علائم آلرژی باشد، پزشک ممکن است شما را برای آزمایش خون و/یا آزمایش پوستی برای تشخیص آلرژی غذایی معرفی کند. تست خراش یا خراش پوستی شامل قرار دادن پوست در معرض مواد مشکوک آلرژی زا (آلرژن ها) و سپس مشاهده پوست برای هرگونه نشانه ای از واکنش آلرژیک است.
در حالی که این آزمایش را می توان برای آلرژی های غذایی استفاده کرد، اما برای تشخیص آلرژی به مواد معلق در هوا، مانند گرده، شوره حیوانات خانگی و کنه های گرد و غبار بسیار موثر است. تورم، خارش و قرمزی در محل آزمایش از نشانه های واکنش آلرژیک است. داروهای تجویزی و بدون نسخه می‌توانند اثر آزمایش پوستی را کاهش دهند، بنابراین در صورت نیاز به قطع مصرف قبل از آزمایش، به پزشک خود اطلاع دهید که چه چیزی مصرف می‌کنید. تشخیص آلرژی می تواند پیچیده باشد و ممکن است نیاز به آزمایش های دیگری باشد.
خاطرات غذایی
یکی از راه های تشخیص عدم تحمل غذایی، داشتن یادداشت غذایی است. این دفترچه خاطرات غذاهای خورده شده، علائم ظاهر شده و زمان آنها را ثبت می کند. این اطلاعات می تواند به افراد کمک کند تا بفهمند کدام غذاها باعث ایجاد واکنش های نامطلوب می شوند. برخی از علائم عدم تحمل غذایی بلافاصله پس از مصرف ظاهر می شوند در حالی که برخی دیگر ممکن است تا ۷۲ ساعت طول بکشد تا ظاهر شوند.
رژیم حذفی
یک رژیم غذایی حذف یا آزمایش حذف روشی دقیق برای یافتن غذاهایی است که ممکن است باعث عدم تحمل شوند. این شامل حذف غذاهای خاصی است که به احتمال زیاد باعث ایجاد علائم می شوند و دوباره آنها را یکی یکی معرفی می کنید، در حالی که شما به دنبال علائمی هستید که واکنش نشان می دهند.
در ابتدای رژیم، علائم خود را با در نظر گرفتن تمام قسمت های بدن از جمله موارد زیر یادداشت کنید:
- سطوح انرژی
- چقدر خوب میخوابی
- چه کسادی بعد از ظهر را تجربه کنید یا نه.
- علائم گوارشی مانند نفخ، گاز، اسهال یا یبوست.
- عملکرد معمول روده
- هر گونه بثورات پوستی، کهیر، جوش و غیره.
- فرقی نمی‌کند سرتان «مخم» باشد یا خیر.
مرحله حذف معمولاً 2-3 هفته طول می کشد. غذاهای رایج حذف شده عبارتند از آجیل، ذرت، سویا، لبنیات، مرکبات، گندم، غذاهای حاوی گلوتن، تخم مرغ و غذاهای دریایی. در طول مرحله معرفی مجدد طی 2-3 هفته آینده، غذاهای حذف شده به آرامی به رژیم غذایی بازگردانده می شوند و در عین حال علائم را تحت نظر دارند. اگر هیچ علامتی وجود نداشت، می توانید فرض کنید که این غذاها برای ادامه خوردن خوب هستند. هنگامی که یک غذا به عنوان عامل ایجاد علائم ناخوشایند شناسایی شد، می توان آن را از رژیم غذایی حذف کرد.
اگر در طول آزمایش 5-6 هفته هیچ علامتی وجود نداشت، رژیم غذایی در مرحله حذف با گروه جدیدی از غذاها برای آزمایش ادامه می یابد. حذف بیش از حد گروه های غذایی ممکن است باعث کمبود مواد مغذی شود، بنابراین بهتر است قبل از اینکه خودتان رژیم حذف را انجام دهید، با پزشک یا متخصص تغذیه صحبت کنید.
رژیم غذایی حذفی را می توان برای تشخیص روده حساس، عدم تحمل غذایی یا آلرژی غذایی استفاده کرد. با این حال، افراد مشکوک به آلرژی غذایی نباید از رژیم غذایی حذفی پیروی کنند، مگر اینکه تحت نظارت پزشکشان باشد.
تست های حساسیت غذایی در خانه
برای فهمیدن اینکه به چه غذاهایی حساسیت دارید کیت های تستی در بازار وجود داردکه شما می توانید با استفاده از انها میزان حساسیت خود را به غذاها بسنجید. حساسیت های غذایی ممکن است با عث بروز علائم نامطلوب مثل گاز و تفخ شود. برخی از این آزمایش‌ها قابل اعتماد هستند، اما تفاوت‌هایی در غذاهایی که آزمایش می‌کنند و پشتیبانی شرکت ارائه میشود.
عدم تحمل غذایی می تواند به طور منظم تغییر کند. برخی از افراد به مدت یک یا دو سال از عدم تحمل رنج می برند و دیگر هرگز آن را تجربه نمی کنند، در حالی که سایر افراد تا آخر عمر دچار عدم تحمل غذایی خواهند شد. اگر شک دارید که از عدم تحمل غذایی رنج می برید، با پزشک عمومی خود صحبت کنید.
برای مثال حساسیت به شیر گاو را معرفی می کنیم:
حساسیت به شیر گاو در کودکان بسیار رایج است. در شش ماهگی بعد از اینکه شروع به خوردن غذاهایی به جز شیر مادر میکند به وجود می آید. این حساسیت در کودکان 2 تا 3 سال رایج تر است و معمولا بعد از چند سال خوب میشود. این درحالی است که در بزرگسالا حساسیت به شیر گاو کمتر وجود دارد.
این افرد بعد از خودرن شیر علائمی مثل تورم، کهیر، استفراغ و در موارد نادر آنافیلاکسی را مشاهده می کنند.
